فضاسازی در نمایش رادیویی؛ «تحلیل نشانه‌شناختی فضا در نمایش رادیویی»

نمایش رادیویی گونۀ شناخته‌شده و معتبری از درام است که از استقلال و یگانگی نمایشی برخوردار است. در این میان، توجه به فضاسازی دراماتیک در نحوۀ تأثیرگذاری و معنارسانی  نمایش رادیویی مقوله‌ای مهم و حیاتی به شمار می‌رود. این پژوهش تلاش می‌کند تا با تکیه بر روش‌ها و ابزارهایی که علم نشانه‌شناسی در اختیارمان گذاشته است، ابعاد فضاسازی در نمایش رادیویی را تجزیه و تحلیل کند و نشان دهد که چگونه و در اثر ترکیب و به‌کارگیری چه عواملی می‌توان اطلاعات بنیادینی را ارائه ‌داد که فضای نمایش به‌تدریج از طریق آن پی‌ریزی ‌شود. بدین منظور، ابتدا مؤلفه‌های فضاساز در نمایش رادیویی شناسایی می‌گردد. سپس، نحوۀ عملکرد آن‌ها در فرایند خلق فضا با استفاده از تحلیل متنی مبتنی بر نشانه‌شناسی لایه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت، مقالۀ حاضر نشان می‌دهد که چگونه از طریق ارتباط و تعامل تقویت‌کنندۀ میان لایه‌های مختلف متنی، می‌توان فضای کلی نمایش را شکل داد به گونه‌ای که با معرفی مکان، زمان، کنش و موقعیت شخصیت‌ها، حالاتی چون گرمی، سردی، سنگینی، یأس، شادی، ترس، عشق، اندوه، سوء‌ظن، رازآلودگی و غیره را بر فضای نمایش غالب ساخت. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده و در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای استفاده شده است.